W Polsce obowiązuje stan epidemii. Pomimo tego część polityków domaga się wprowadzenia na terenie kraju jednego ze stanów nadzwyczajnych – stanu klęski żywiołowej. W ślad za nimi podążają media pisząc, że ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnych wolności i praw są nielegalne, ponieważ, ich zdaniem, mogą być ustanawiane tylko po wprowadzeniu stanu wyjątkowego.
W rzeczywistości, zgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.Jak wynika z przytoczonego przepisu, prawa i wolności obywatelskie mogą być ograniczane, ale tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy jest to konieczne i niezbędne dla bezpieczeństwa lub porządku publicznego, ochrony środowiska, ochrony zdrowia, ochrony moralności publicznej, ochrony wolności i praw innych osób. Wprowadzone ograniczenia nie mogą naruszać istoty praw i wolności.
Nie jest prawdą obecne w przestrzeni publicznej twierdzenie, że ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnych wolności i praw są ustanawiane w rozporządzeniach, a zatem bez podstawy prawnej. Nakazy, zakazy czy kary za ich złamanie zostały ustanowione w Ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Rozporządzenia wydawane są na podstawie tej ustawy i w granicach przez nią wyznaczonych tzn. rozwijają przepisy ustawowe.
Katalog obowiązków zawierają art. 5 ust. 1, art. 6 ust.1 czy art. 22 ust. 1 ustawy. Z kolei art. 46 ust. 4 wspomnianej ustawy stanowi, że w rozporządzeniach, o wprowadzeniu stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego, Minister Zdrowia może ustanowić:
1) czasowe ograniczenie określonego sposobu przemieszczania się,
2) czasowe ograniczenie lub zakaz obrotu i używania określonych przedmiotów lub
produktów spożywczych,
3) czasowe ograniczenie funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów
pracy,
4) zakaz organizowania widowisk i innych zgromadzeń ludności,
5) obowiązek wykonania określonych zabiegów sanitarnych, jeżeli wykonanie ich
wiąże się z funkcjonowaniem określonych obiektów produkcyjnych,
usługowych, handlowych lub innych obiektów,
6) nakaz udostępnienia nieruchomości, lokali, terenów i dostarczenia środków
transportu do działań przeciwepidemicznych przewidzianych planami
przeciwepidemicznymi,
7) obowiązek przeprowadzenia szczepień ochronnych, o których mowa w ust. 3,
oraz grupy osób podlegające tym szczepieniom, rodzaj przeprowadzanych
szczepień ochronnych.
W art. 46b ustawy znajduje się katalog ograniczeń, które w rozporządzeniach może wprowadzać Rada Ministrów, a są nimi:
1) ograniczenia, obowiązki i nakazy, o których mowa w art. 46 ust. 4;
2) czasowe ograniczenie określonych zakresów działalności przedsiębiorców;
3) czasową reglamentację zaopatrzenia w określonego rodzaju artykuły;
4) obowiązek poddania się badaniom lekarskim oraz stosowaniu innych środków profilaktycznych i zabiegów przez osoby chore i podejrzane o zachorowanie;
5) obowiązek poddania się kwarantannie;
6) miejsce kwarantanny;
7) czasowe ograniczenie korzystania z lokali lub terenów oraz obowiązek ich zabezpieczenia;
8) nakaz ewakuacji w ustalonym czasie z określonych miejsc, terenów i obiektów;
9) nakaz lub zakaz przebywania w określonych miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach;
10) zakaz opuszczania strefy zero przez osoby chore i podejrzane o zachorowanie;
11) nakaz określonego sposobu przemieszczania się.
Kary pieniężne za naruszenie nakazów i zakazów zostały opisane w Rozdziale 8a wspomnianej ustawy, który zawiera tylko jeden przepis – art. 48a. Jak wynika z powyższego nakazy, zakazy i kary mają swe źródło w ustawie.
sanacja/łukasz/sejm.gov.pl
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20082341570
