W związku z restrykcjami wprowadzonymi w konsekwencji pandemii COVID-19, część środowiska rodzicielskiego oraz nauczycielskiego sprzeciwiła się dalszej nauce zdalnej. Aktywiści podkreślają zagrożenia wynikające z trwałej izolacji społecznej i postulują powrót dzieci do szkół, przy równoległym wycofywaniu restrykcji. Stowarzyszenie przygotowało druk oświadczenia, które ma pozwolić dzieciom na unikanie wynikających z pandemii restrykcji. Czy takie oświadczenie naprawdę ma moc prawną?
Geneza
Grupa rodziców, ale także nauczycieli oraz uczniów sprzeciwiająca się nauce zdalnej postulowała w celu uniknięcia niepożądanych skutków społecznych, jak najszybszy powrót uczniów do szkół. Jednocześnie aktywiści zrzeszeni w Ogólnopolskim Stowarzyszeniu Wiedzy o Szczepieniach STOP NOP oraz Ruchu Społecznie Zjednoczonych żądają rezygnacji z wprowadzonych restrykcji. Na czele ruchu stanął Adam Mazurek – pedagog i nauczyciel, a także przedstawiciel Strajku Rodziców.
Poza postulatami związanymi z edukacją szkolną, ruch żądał także:
- Respektowania prawa do wolnej i świadomej zgody oraz odmowy zgody na leczenie i szczepienia, a także zakazu jakichkolwiek jawnych lub ukrytych form wymuszania procedur medycznych.
- Zakazu finansowania Światowej Organizacji Zdrowia przez prywatne podmioty. Przejrzystości kryteriów ogłaszania pandemii przez WHO i jej działania oraz ujawnienia jaka była rola podmiotów ją finansujących i ich faktyczny wpływ na decyzje.
- Wzywamy do dochodzenia w sprawie „Fundacji Billa i Melindy Gatesów”, powiązanych z nią firm i organizacji oraz jej wpływu na WHO, inne organizacje międzynarodowe oraz na rządy i podejmowane decyzje.
- Wycofania obostrzeń prawa wprowadzonych na fali paniki koronawirusowej, w tym mających na celu totalną kontrolę i zmierzających do likwidacji transakcji gotówkowych.
- Wprowadzenia zaleceń, a nie obowiązków związanych z sytuacją epidemiologiczną – wzorem Szwecji.
- Respektowania wolności słowa i prawa do zgromadzeń publicznych.
W celu zapewnienia dzieciom szkolnym, możliwości uniknięcia restrykcji wynikających z pandemii Stowarzyszenie Wiedzy o Szczepieniach STOP NOP przygotowało druk oświadczenia.
Wytłumaczenie
Sprawa oczywiście nie jest taka prosta, jakby się wydawało na pierwszy rzut oka. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, prawni opiekunowie dziecka mają prawo, by wyrazić sprzeciw wobec objęcia swojego dziecka profilaktyczną opieką zdrowotną. Wynika to z ustawy z dnia 12 kwietnia 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami. W sytuacji, gdy opiekun prawny wyrazi swój sprzeciw wobec opiece profilaktycznej, to pielęgniarka oraz higienistka szkolna nie mogą wykonywać świadczeń profilaktycznych wykazanych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Co oczywiste, wydany w 2013 roku katalog nie wymienia testów na obecność koronawirusa. Z tego wynika, że nawet w przypadku braku sprzeciwu rodziców względem uczestnictwa dziecka w testach przesiewowych, to pielęgniarka oraz higienistka szkolna nie mogą (w zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej) przeprowadzić testów na koronawirusa.
Natomiast jeżeli chodzi o podstawowe świadczenia zdrowotne, takie jak mierzenie temperatury oraz pobieranie wymazów, to prawo do przeprowadzania takich świadczeń przez higienistkę szkolną oraz pielęgniarkę wynika z ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. I co warto wspomnieć, przedstawiciel ustawowy dziecka ma prawo do odmowy wyrażenia zgody na udzielenie małoletniemu świadczenia zdrowotnego. Decyzja opiekuna prawnego jest co do zasady wiążąca dla kierownictwa szkoły.
Izolacja
Kolejnym zagadnieniem jest wspomniana izolacja. Izolacją de lege lata jest „odosobnienie osoby lub grupy osób chorych na chorobę zakaźną albo osoby lub grupy osób podejrzanych o chorobę zakaźną, w celu uniemożliwienia przeniesienia biologicznego czynnika chorobotwórczego na inne osoby”. W myśl ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, może się ona odbywać w warunkach domowych lub izolatorium. Obowiązek odbycia izolacji można nałożyć na obywatela wyłącznie w drodze decyzji administracyjnej. Organami uprawnionymi do tego są powiatowe inspektoraty sanitarne. Dyrektor szkoły nie ma takich kompetencji.
Izolację w rozumieniu prawnym należy odróżnić od powszechnie kryjącego się pod tym słowem znaczenia. Podkreślam to, ponieważ dyrektor ma obowiązek podjęcia działań mających na celu tymczasowe odizolowanie ucznia wykazującego objawy chorobowe oraz pozostałych uczniów. Taka krótkotrwała izolacja powinna trwać, do jak najszybszego przekazania ucznia pod opiekę przedstawicielu ustawowych lub profesjonalnych służb medycznych.
Źródła:
Ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
Ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.
