Długo wyczekiwanym elementem „odmrażania” gospodarki jest ponowne otwarcie galerii handlowych. Od 4 maja mogą one – co prawda w ograniczonych zakresie – prowadzić swoją działalność. W związku z pojawiającymi się dezinformacjami na temat znoszenia restrykcji, podajemy fakty dotyczące „odmrażania” tego rodzaju obiektów.
Analizując zasady, które obecnie regulują funkcjonowanie galerii – oczywiście także znajdujących się w niej sklepów, czy innych stoisk handlowych – należy pamiętać, że jedynie część z nich wynika z obowiązującego prawa (a więc za ich nieprzestrzeganie mogą grozić różnego rodzaju sankcje). Pozostałe – przykładowo rekomendacje Ministerstwa Rozwoju przygotowane wraz z Głównym Inspektoratem Sanitarnym – mają charakter niewiążących zaleceń, które co prawda powinny być wprowadzone w życie przez właścicieli galerii, jednak nie są zagrożone sankcjami prawnymi. W jaki więc sposób je rozróżnić i jakie warunki muszą zostać spełnione, aby móc prowadzić działalność w galeriach?
Obowiązki i zalecenia
Aktem normatywnym, regulujący aktualne zasady funkcjonowania galerii handlowych jest rozporządzenie Rady Ministrów z 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii[1]. Zgodnie z nim – do odwołania – w obiekcie handlowym o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2000m2 może przebywać nie więcej, niż 1 osoba na 15m2 powierzchni (§ 8 ust. 4 pkt 1). Jednocześnie osoby przebywające w tego rodzaju obiektach mają obowiązek noszenia rękawiczek jednorazowych (§ 8 ust. 5) – wyjątek od tej zasady dotyczy tych, którzy nie mogą zakładać lub zdejmować rękawiczek z powodu stanu zdrowia, całościowych zaburzeń rozwoju, zaburzeń psychicznych, niepełnosprawności intelektualnej w stopniu umiarkowanym, znacznym albo głębokim, lub osoby mającej trudności z samodzielnym założeniem lub zdjęciem rękawiczek(§ 8 ust. 6). Jednocześnie obowiązek zapewnienia rękawiczek jednorazowych lub środków do dezynfekcji rąk dla klientów galerii spoczywa na obiektach handlowych (§ 8 ust. 7 pkt 1). Warto pamiętać, że ich obowiązkiem jest także dokonywanie raz na godzinę – oczywiście w czasie otwarcia – dezynfekcji stanowiska kasowego lub stanowiska obsługi (§ 8 ust. 7 pkt 2).
Natomiast w stosunku do prowadzących działalność na tzw. wyspach handlowych wprowadzono następujące wymagania: oddzielenie obsługi wyspy od klientów za pomocą przesłony z tworzywa sztucznego, zakrywanie przez obsługę ust i nosa przy pomocy maski, maseczki lub przyłbicy oraz obsługiwanie klientów w rękawiczkach jednorazowych. Wymaga się także zapewnienia dostępu do wewnętrznej strefy wyspy wyłącznie dla obsługi oraz obsługiwania w tym samym czasie wyłącznie jednej osoby, a także zapewnienia rękawiczek jednorazowych lub środków do dezynfekcji rąk. Jednocześnie, w galeriach nie mogą działać agencje turystyczne (§ 7 ust. 4), a w zakresie wszelkiego rodzaju usług rozrywkowych, czy o charakterze restauracyjnym obowiązują ogólne ograniczenia – a wiec odpowiednio zakaz działalności (np. kina, kluby fitness, czy strefy gier) lub możliwość serwowania posiłków i napojów jedynie „na wynos”.
Za nieprzestrzeganie wskazanych tu ograniczeń, właścicielowi obiektu handlowego grożą sankcje prawne.
Ministerstwo Rozwoju oraz GIS radzą
Inny status mają wytyczne o funkcjonowaniu galerii handlowych sformułowane przez Ministerstwo Rozwoju w konsultacji z Głównym Inspektoratem Sanitarnym[2]. Wytyczne te nie stanowią źródła prawa, a więc nie mogą one stanowić podstawy do egzekwowania przez organy państwa jakichkolwiek obowiązków od obywateli. Nie zmienia to faktu, że, w przypadku, gdy wytyczne te pokrywają się z treścią wskazanego powyżej rozporządzenia, mają charakter obligatoryjny – jednak wówczas ich podstawą jest właśnie rozporządzenie Rady Ministrów, a nie wytyczne Ministerstwa Rozwoju. Oczywiście, wytyczne te zawierają wiele cennych wskazówek odnośnie funkcjonowanie galerii handlowych w okresie zagrożenia koronawirusem – stąd ich wdrożenie na pewno zwiększa poziom bezpieczeństwa pracowników i klientów tego rodzaju instytucji.
W tym kontekście warto wskazać, że Ministerstwo Rozwoju radzi m.in. wprowadzić ograniczenie korzystanie przez pracowników z przestrzeni wspólnych (np. poprzez wprowadzenie różnych godzin przerw), częste mycie rąk oraz przygotowanie procedury postępowania na wypadek wystąpienia zagrożenia zarażeniem. Zaleca się również umożliwienie zakupu maseczek jednorazowych na terenie galerii, zainstalowanie możliwie dużej ilości pojemników z preparatem dezynfekcyjnym, wyłączenie z użytku lub dokładne czyszczenie po każdym kliencie przymierzalni czy częste wietrzenie pomieszczeń.
Konrad
http://isip.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000792
https://www.gov.pl/web/rozwoj/centra-handlowe
[1] Dz.U. z 2020 r., poz. 792.
[2] Wytyczne dla funkcjonowania obiektów handlowych o powierzchni powyżej 2000 m2 (galerii handlowych, parków handlowych i obiektów handlowych nieprowadzących przeważającej działalności spożywczej) w trakcie epidemii COVID-19 w Polsce.
Ministerstwo Rozwoju w konsultacji z GIS, 28.04.2020 r., https://www.gov.pl/web/rozwoj/centra-handlowe (dostęp 04.05.2020 r).
