Na emocjach wywołanych orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego żeruje wiele fakenewsów. Jeden z nich, szczególnie widoczny w trakcie protestów, insynuuje jakoby orzeczenie TK zdelegalizowało w Polsce zabieg aborcji. Oczywiście nie jest to prawdą, ponieważ istnieją jeszcze dwie przesłanki uchylające konstytucyjną ochronę życia dziecka.
Popołudniem 22 października 2020 r. Trybunał Konstytucyjny orzekał w sprawie wniesionej przez grupę 119 posłów pod przewodnictwem posłów doktora Bartłomieja Wróblewskiego oraz Piotra Uścińskiego jeszcze w 2019 roku. Kontrowersyjne posiedzenie dotyczyło przesłanek dopuszczalności przerywania ciąży, dotyczącej sytuacji, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia albo nieuleczalnej choroby zagrażającej życiu dziecka (wynikająca z artykułu 4a ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 7 stycznia 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności ciąży. Wnioskodawcy zakwestionowali zgodność z Konstytucją przesłanki wyżej opisanej przesłanki jako legalizującej praktyki eugeniczne w stosunku do dziecka jeszcze nieurodzonego, odmawiając mu poszanowania i ochrony godności człowieka. Parlamentarzyści podnieśli szereg dodatkowych okoliczności pozwalających stwierdzić niezgodność wskazanego przepisu z normami wynikającymi z Konstytucji RP. Przede wszystkim można wskazać tu uzależnienie ochrony prawnej życia dziecka poczętego od stanu jego zdrowia, co stanowiło bezpośrednią dyskryminację, a także legalizację przerywania ciąży bez dostatecznego usprawiedliwienia koniecznością ochrony innej wartości, prawa lub wolności konstytucyjnej, a także posługiwania się przy tym nieokreślonymi kryteriami tej legalizacji, naruszając w ten sposób gwarancje konstytucyjne dla życia ludzkiego.
Trybunał w pełnym składzie (przy dwóch zdaniach odmiennych) orzekł, że wyżej wspomniana przesłanka jest niezgodna z treścią Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (konkretnie TK miał na myśli artykuł 30 oraz artykuł 38 Konstytucji RP).
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego ma charakter ostateczny (co wynika z artykułu 190 ust. 1 Konstytucji RP), a więc nie podlega podważeniu. Orzeczenie wchodzi w życie z dniem publikacji w Dzienniku Ustaw, za co odpowiedzialny jest Prezes Rządowego Centrum Legislacji.
Czy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego delegalizuje aborcję na terenie Rzeczypospolitej?
To często pojawiający się fakenews, zwłaszcza widoczny wśród transparentów obecnych na ulicznych protestach. Tak jak napisałem we wstępie, wyrok Trybunału uznał za niekonstytucyjną jedną z trzech obecnych w ustawie przesłanek. Wciąż funkcjonują przesłanka pozwalająca na uchylenie konstytucyjnej ochrony życia dziecka, w sytuacji, gdy ciąża jest wynikiem czynu zabronionego (artykułu 4a ust. 1 pkt 3 ustawy), a także przesłanka pozwalająca na uchylenie konstytucyjnej ochrony życia dziecka, w sytuacji, gdy ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia matki (artykułu 4a ust. 1 pkt 1 ustawy). Co ważne podkreślenia, dotyczy to zarówno przypadków, gdy choroba czy ciężka wada dziecka stwarza niebezpieczeństwo dla organizmu matki, jak również sytuacji, w których ciąża jest niebezpieczna ze względu na ciężki stan zdrowia matki. Niezależnie od tego, ogólne przepisy prawa karnego dotyczące stanu wyższej konieczności pozwalają na uchylenie ochrony dziecka także, gdy zdiagnozowana u niego wada genetyczna zagraża rodzeństwu podczas ciąży mnogiej.
Poprzednio na łamach Odfejkuj.info pisaliśmy także o fakenewsie dotyczącym nieważności orzeczenia ze względu na niedopatrzenie prof. Krystyny Pawłowicz:
www.odfejkuj.info/kolejny-fakenews-dotyczacy-orzeczenia-trybunalu-konstytucyjnego/
oraz związanych z orzeczeniem manipulacjach:
Źródła:
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 maja 1997 r., K 26/96
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 września 2008 r., K 44/07
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lica 2010 r., K 63/07
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020, K 1/20
Ustawy z dnia 7 stycznia 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności ciąży
Fot. www.trybunal.gov.pl
