Przeprowadzany obecnie spis powszechny ze względu na zakres żądanych informacji sprzyja mnożeniu się różnego rodzaju teorii spiskowych. Pojawiły się przypuszczenia o plany wprowadzenia podatku katastralnego, wyrażenie domniemanej zgody na rozporządzanie majątkiem czy też nieokreśloną interwencję operacyjną. W niniejszym artykule dementujemy nieprawdziwe informacje w oparciu o teksty aktów prawnych regulujących spis powszechny.
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021, który rozpoczął się 1 kwietnia, obejmuje swoim zasięgiem bardzo szeroki zakres danych. Nie dziwi więc fakt, iż w przestrzeni publicznej pojawiło się wiele teorii wiążących obowiązek podania danych z różnego rodzaju planami, które miałyby te dane wykorzystywać.
Jedną z takich teorii jest rzekome wykorzystanie danych, pobranych od Polaków (w szczególności dotyczących miejsca zamieszkania oraz rozmiarów nieruchomości), w celu wprowadzenia podatku katastralnego. Informacjom tym zaprzecza Ministerstwo Finansów, wskazując, że nie prowadzi prac nad podatkiem katastralnym.
W ostatnim czasie w mediach społecznościowych pojawiła się także informacja, zgodnie z którą uczestnictwo w spisie wiąże się z podpisaniem umowy zwanej „TRUSt”, prowadzącej do „rozporządzania naszymi majątkami/zasobami”. Jak wskazano w treści posta, spis miałby także skutkować zmianami w opiece medycznej i domniemaną zgodą na niejasną „interwencję operacyjną”.
Screen/Facebook
Informacje zawarte w treści posta nie odpowiadają rzeczywistości, a spis nie prowadzi do wyrażenia zgody na rozporządzanie majątkiem, czy interwencję operacyjną. Świadczy o tym treść art. 30 ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r., zgodnie z którym administratorem danych osobowych zebranych w ramach prac spisowych jest Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, a przetwarzanie tych danych nie może być powierzone innemu podmiotowi. Informacje udzielone w trakcie spisu nie mogą więc być wykorzystane przez GUS do celów innych niż statystyczne, ani też przekazane żadnemu innemu podmiotowi.
Nie jest także prawdą, iż zakres informacji żądanych w spisie narusza Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. (RODO), w zakresie pytania o przynależność do kościoła lub związku wyznaniowego. Wśród możliwych odpowiedzi przewidziano bowiem opcję „nie chcę odpowiadać na to pytanie”
Screen/ https://spis.gov.pl/lista-pytan-w-nsp-2021/
Spis powszechny przeprowadzany jest co 10 lat, a udział w nim jest obowiązkowy. Jak stanowi art. 57 ustaw z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej „Kto wbrew obowiązkowi odmawia wykonania obowiązku statystycznego albo udzielenia informacji w spisie powszechnym lub innym badaniu statystycznym, podlega grzywnie”.
Źródła:
https://demagog.org.pl/fake_news/spis-powszechny-nie-jest-zagrozeniem-dla-wolnosci-obywatelskich/
https://spis.gov.pl/narodowy-spis-powszechny-ludnosci-i-mieszkan-2021/
Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej
Ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r.
