Pracodawca ma obowiązek utrzymania w pomieszczeniu wykonania pracy czystości oraz porządku. Zadaniem pracownika jest znajomość oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także ustalonego przez pracodawcę porządku pracy. W związku z tym pracownik ma w obowiązku utrzymać porządek na swoim miejscu pracy.
Podstawowe zasady BHP
Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy stanowi jedno z podstawowych praw socjalnych człowieka. W warunkach nadwiślańskich warunki pracy są normowane przez Konstytucje RP, a konkretnie artykuł 66 ust. 1. Przepis przyznaję każdemu obywatelowi prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Zagadnienie jest uściślane w artykule 15 Kodeksu Pracy. W związku z nim pracodawca jest zobowiązany, aby zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Warto wspomnieć, że prawo to dotyczy także osób wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy. Dotyczy to również studentów, uczniów, osób prowadzących własną działalność gospodarczą.
Natomiast z artykułu 100 §1 Kodeksu Pracy wynika, że pracownika obejmuje obowiązek wykonywania pracy sumiennie i starannie, obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych, które dotyczą wykonywanej pracy. Zastosowanie przepisu ma miejsce przy każdej sytuacji, w której polecenia przełożonego nie są sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa, lub stosunkiem tworzonym przez umowę o pracę. Artykuł 100 §2 Kodeksu Pracy wyszczególnia takie obowiązki pracownika, jak przestrzeganie czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy, przestrzeganie regulaminu pracy, przestrzeganie ustalonego porządku pracy, przestrzegania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych, dbanie o dobro zakładu pracy, chronienie jego mienia oraz zachowanie tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, przestrzeganie tajemnicy określonej w odrębnych przepisach, a także przestrzeganie w zakładzie pracy przyjętych zasad współżycia społecznego.
Zagadnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy odsyła nas do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Dzieje się tak, ponieważ §14 wspomnianego rozporządzenia definiuje obowiązek pracodawcy jako utrzymanie pomieszczenia pracy w czystości i porządku oraz zapewnienie ich okresowych remontów i konserwacji w celu zachowania wymagań BHP.
A co w trakcie epidemii?
Sytuacja epidemiologiczna wymaga podjęcia szczególnych środków ostrożności, wśród nich są także dodatkowe aktywności po stronie pracowników. Główny Inspektorat Sanitarny zaleca dezynfekcję lub umycie rąk zaraz po wejściu na teren zakładu pracy, przedstawia obowiązek zakładania maseczki podczas obsługi interesantów, a także konieczność dezynfekcji elementów używanych w pomieszczeniu socjalnych przed skorzystaniem z niego. Te dodatkowe obowiązki są skorelowane z podstawowymi aktywnościami prowadzonymi przez pracowników. Nie dotyczą one pozostałych pracowników, kontrahentów, czy w przypadku szkoły – uczniów.
W związku z tym pracownik nie ma obowiązku by podjąć się jakichkolwiek dodatkowych aktywności, względem innego pracownika. Mowa tutaj o na przykład wytarciu blatu czy dezynfekcji krzesła od kolegi z pracy. Oczywiście jest to legalne, a nawet wskazane. Nie jest jednak obowiązkowe. Z par. 9 ust. 3 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii wprost wynika, że zakłady pracy są obowiązane zapewnić zatrudnionym rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji rąk, 1,5 m odległości między stanowiskami, względnie środki ochrony osobistej związane ze zwalczaniem epidemii.
Na łamach portalu prawo.pl mecenas Magdalena Januszewska podkreśla, że: „z wprowadzanych u pracodawców regulaminów pracy często wprost wynika obowiązek utrzymywania przez podwładnego porządku na swoim stanowisku pracy. Według niej, można uznać, że w tak nadzwyczajnej sytuacji, jaką jest epidemia COVID-19, np. zdezynfekowanie własnego biurka i krzesła dostarczonym przez pracodawcę środkiem mieści się w granicach tej dbałości. – Uzasadnione jest, aby pracodawca zatrudniający np. fryzjerkę wymagał, aby po każdym kliencie zdezynfekowała ona fotel, ale trudno sobie wyobrazić, że sędzia będzie osobiście dezynfekować ławy sądowe, a nauczyciel – wszystkie ławki i krzesła w klasie po każdej lekcji.”
Źródła:
Jaśkowski Kazimierz, Maniewska Eliza, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy
Baran Krzysztof W. (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Tom I. Art. 1-113, wyd. V
