Medialne doniesienia, informujące o rządowych planach likwidacji Polskiej Akademii Nauk i zastąpieniu jej Narodowym Programem Kopernikańskim skomentował minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek. Wskazał na znacznie Akademii dla rozwoju polskiej nauki oraz wyjaśnił zasady utworzenia i funkcjonowania programu projektowanego z okazji przypadającej w 2023 r. 550 rocznicą urodzin Mikołaja Kopernika.

W ostatnim czasie w mediach pojawiły się informacje o rzekomych planach likwidacji Polskiej Akademii Nauk oraz zastąpieniu tej instytucji Narodowym Programem Kopernikańskim. Wiadomość ta sprowokowała natychmiastowe reakcje zarówno w mediach, jak i wśród naukowców. Wskazywano na obawę braku politycznej niezależności instytucji, która miałaby zastąpić PAN, a która w odróżnieniu od Akademii nie posiadałaby autonomii względem rządu i polityków.

Informacje o rzekomych planach likwidacji PAN zdecydowanie zdementował minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek.

W wywiadzie dla Radia Maryja, minister wskazał, że Akademia stanowi dziedzictwo, które należy rozwijać, reformować, a nie likwidować. Podkreślił, że wśród instytutów funkcjonujących w ramach PAN, znajdują się takie, które znacznie wyróżniają się na poziomie międzynarodowym jak np. Centrum Badań Kosmicznych, współpracujące ściśle z amerykańską agencją NASA.

Odnosząc się do Narodowego Programu Kopernikańskiego, minister stwierdził, że projekt ten obejmuje inny zakres zadań, niż ten, należący do PAN. Podkreślił także, iż projekt ten, nie ma nic wspólnego z PAN, ani z jej instytutami, jak również z likwidacją, czy reformą Akademii. Wyjaśnił, że inicjatywa ma zostać zrealizowana w związku z przypadającą w 2023 r. 550 rocznicą urodzin Mikołaja Kopernika i służyć wsparciu nauki polskiej, w celu po to, aby we współpracy z wybitnymi naukowcami, poprawić pozycję Polski w rankingach, zwłaszcza w obszarze nauk ścisłych. 

Na całkowity rozdział obu instytucji wskazał także w rozmowie z Dziennikiem Gazetą Prawną prof. Włodzimierz Bernacki, cytowany przez pulshr.pl, wskazując, iż Międzynarodowa Akademia Kopernikańska, która ma zostać powołana w ramach Narodowego Programu Kopernikańskiego, będzie osobną instytucją, której utworzenie i funkcjonowanie, nie wpłynie na niezależność i finansowanie PAN. Zasygnalizował także, iż obecnie funkcjonują podobne instytucje jak np. Polska Akademia Umiejętności, a ich działalność nie wpływa na PAN.

Podsumowując, rząd nie planuje likwidacji Polskiej Akademii Nauk. Narodowy Program Kopernikański, który według medialnych doniesień miałby zająć miejsce PAN, to nie alternatywa dla Akademii, ale projekt tworzony z myślą o innym zakresie zadań, którego funkcjonowanie ma służyć rozwojowi i wsparciu polskiej nauki obok PAN, a nie zamiast niej.

Źródła:

https://wiadomosci.wp.pl/polska-akademia-nauk-do-likwidacji-przemyslaw-czarnek-dementuje-6626414328031904a

https://www.polskieradio24.pl/5/1222/Artykul/2714050,Przemyslaw-Czarnek-zaprzecza-plotkom-o-likwidacji-PAN-Nikt-nigdy-w-MEiN-o-tym-nie-wspomnial

https://www.pulshr.pl/edukacja/nie-ma-planow-likwidacji-polskiej-akademii-nauk,80705.html

https://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103085,26972428,likwidacja-pan-czarnek-mowi-ze-w-mein-nawet-o-tym-nie-wspominano.html

Fot: TV Republika YouTube/screen