Sytuacja majątkowa księży to z pewnością jedna z tych sfer, które podgrzewają atmosferę dyskusji w debacie publicznej. Nie dziwi więc fakt, że informacje o wysokich zarobkach duchownych są szybko rozpowszechniane niezależnie od tego, czy są prawdą, czy nie. Tak było m.in. w przypadku księdza uczącego religii w jednej z podkarpackich szkół. Informacja o jego – zdaniem autorów fake newsa oraz osób komentujących – nadzwyczajnie wysokich zarobkach została szybko powielona. Okazało się, że wskazana kwota została powiększona o jednorazowy dodatek, a rzeczywiste zarobki katechety są o połowę niższe. Jakkolwiek zdarzenie miało miejsce w małej miejscowości, to cała sytuacja ukazuje, że zjawisko fake newsów nie dotyczy tylko świata wielkich mediów i rzeczywistości wielkiej polityki, ale ma swoje miejsce także wśród lokalnych społeczności, która również może być dla niego podatnym gruntem.
Zgodnie z treścią rozpowszechnionej grafiki ksiądz uczący religii w jednej ze szkół na Podkarpaciu miał zarabiać 5282 zł miesięcznie. Grafika opatrzona została hasłem „Przecieramy oczy i nie wierzymy”. Autor grafiki określił taką wysokość zarobków mianem „grabieży”. Dowodem potwierdzającym słuszność bulwersującego faktu miał być skan pisma dyrektora Zespołu Szkół w Czudcu, będący odpowiedzią na wniosek o udostępnienie informacji publicznej. W dokumencie istotnie figuruje wspomniana kwota jako wynagrodzenie brutto za miesiąc luty 2020 (netto 3814,40 zł). Jedna linijka tekstu dokumentu została ukryta przez osobę wykonującą fotografię pisma, następnie zamieszczoną na profilu „Halo Czudec”. Grafika opatrzona jest wskazaniem źródła: „Gazeta RDK”. Zdjęcie z komentarzem zostało szybko rozpowszechnione.
Okazało się jednak, że jest to informacyjna manipulacja, bowiem nie zostały przedstawione wszystkie fakty tej sprawy.
We wspomnianym piśmie dyrektora szkoły figuruje nazwisko adresata – prawnika Przemysława Lisa. W jednym z postów Lisa na Facebooku jest odniesienie do treści dokumentu opublikowanego na stronie „Halo Czudec- mikroportal informacyjny” na tej samej platformie. W poście prawnik informuje, że otrzymał od dyrektora szkoły odpowiedź na wniosek o udostępnienie informacji publicznej o wysokości zarobków katechety. W zdjęciu udostępnionym przez portal jedna linijka tekstu została zasłonięta.
Źródło: Halo Czudec-mikroportal informacyjny (Facebook)
Pięć dni później Lis opublikował jednak całe pismo, a ukryta uprzednio przez portal informacja okazała się istotna dla kontekstu sytuacyjnego całej sprawy. Prawnik opatrzył zdjęcie komentarzem, w którym sprostował wcześniejszą nieścisłość. Podkreślił, że informacja, z której wynikało, iż wskazane zarobki księdza nie zawierają tzw. „trzynastki”, jest nieprawdziwa. Wcześniej wskazana wysokość zawierała dodatek do wynagrodzenia, normalne zarobki katechety są o połowę niższe. Autor podkreślił, że poprzednio wskazana informacja mogła być krzywdząca dla księdza i wezwał portal do udostępnienia całej informacji.
Portal jeszcze tego samego dnia zamieścił sprostowanie. W tym tygodniu okazało się, że to nie prawnik dokonał wspomnianej selekcji informacyjnej, ukrywając część treści dokumentu. Wskazał także, że nie współpracuje już ze wspomnianym portalem informacyjnym, który opublikował fragmentaryczną informację.
Obecność fake newsów w debacie publicznej wyraźnie szkodzi jej jakości, niezależnie od tego jak szeroka jest to debata i jak duża publiczność. Informacyjna manipulacja choćby manipulująca jedną linijką tekstu może wyrządzić wiele szkody, tym bardziej że łatwość kreowania jest i podatność odbiorców jest ogromna, a sprostowanie nie jest już tak atrakcyjne.
Źródła:
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=598411577681029&id=100025365762083
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=620402995422828&id=182490079214124
https://www.facebook.com/GazetaRDK/photos/a.631474467015197/1500746100088025/
